Guðný Guðmundsdóttir honorary professor

"Guðný var fyrirmynd þegar hún kornung lagði land undir fót til að mennta sig erlendis. Því þegar hún var að alast upp var svo sannarlega ekki sjálfgefið hér á landi að konur færu yfirleitt í framhaldsnám, hvað þá í útlöndum. Hún lauk bakkalárprófi með láði frá Eastman School of Music við Rochester háskólann í Bandaríkjunum, og síðan diploma prófi frá Royal College of Music í London, áður en hún hóf meistaranám við tónlistardeild hins virta Julliard háskóla í New York, þaðan sem hún útskrifaðist árið 1974.

 

Sama ár, með sitt glænýja meistarapróf, tók Guðný við stöðu konsertmeistara Sinfóníuhljómsveitar Íslands, þá aðeins 26 ára gömul - starfi sem hún gegndi allt til ársins 2010. Í því samhengi er enn frekari ástæða til að rifja upp þann frumkvöðulsanda sem fylgt hefur Guðnýju í gegnum tíðana og þá fyrirmynd sem hún hefur verið í íslensku listalífi.

 

Því þótt okkur kunni að sýnast það undalegt í dag þá áttu konur árið 1974 svo sannarlega ekki vísan frama í hljómsveitarstarfi víðast hvar í heiminum - og reyndar enn síður í Evrópu heldur en í Bandaríkunum. Til marks um hversu andsnúinn þessi vettvangur var konum allt fram á síðustu tíma má nefna að það var ekki fyrr en árið 1982 - sex árum eftir að Guðný tók við stöðu konsertmeistara Sinfóníuhljómsveitarinnar hér, að hin fræga hljómsveit Berlínar Filharmónían hleypti fyrsta kvenkynshljóðfæraleikaranum inn hjá sér. Fílharmónían í Vínarborg - eitt höfuðvígí klassísks tónlistarflutnings - reyndist konum enn erfiðari hjalli því þar var ekki ráðin kona til starfa fyrr en árið 2003 - og þá eftir harða opinbera gagnrýni fyrir karllæg viðhorf og mismunun.

 

Guðný var konsertmeistari Sinfóníunnar allt til ársins 2010 og á þeim langa ferli varð íhaldsamur tónlistarheimurinn smám saman talsvert umburðarlyndari í garð hæfileikaríkra kvenna. Alls ekki ekki á sama hraða um heim allan, en hér á landi má leiða líkur að því að fagmennska Guðnýjar og óbilandi kraftur hafi styrkt bakugga helstu forystukvenna í íslensku tónlistarlífi.

 

Hún leiddi hljómsveitina undir stjórn heimsþekktra hljómsveitarstjóra, auk þess að leika með mörgum frægustu einleikurum og einsöngvurum heims. Sem konsertmeistari frumflutti hún m.a. á Íslandi þrjá af einna viðamestu fiðlukonsertum tuttugustu aldarinnar ; konserta Stravinskys, Elgars og Brittens, en þeir höfðu ekki áður heyrst hérlendis."